แหล่งเรียนรู้และภาคีเครือข่าย

-  วัดพระสามองค์  หรือ วัดเทพาไพโรจน์

พระพุทธรูปสามองค์ ประดิษฐานอยู่ ณ วัดเทพาไพโรจน์  ม.๔ ต.เทพา  อ.เทพา  จ.สงขลา  เป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ เป็นที่เคารพสักการะของพุทธศาสนิกชนมาตั้งแต่โบราณกาล  สร้างด้วยศิลาทรายแดง  นั่งเรียงกันในศาลา ฝาผนังกั้นทึบทั้งสี่ด้าน  ทางเข้าออกเป็นประตูไม้  ชาวบ้านเรียกว่า “พระสามองค์” เล่ากันว่าเมื่อครั้งข้าหลวงนายอ่อน ปกครองอำเภอเทพานั้น  ได้สร้างศาลาเป็นที่พักอยู่หน้าเมืองเพื่อไว้เป็นที่พักก่อนเข้าเมือง และที่ศาลานี้มีพระรูปหนึ่งชื่อ “พระนวล”  ซึ่งเป็นพระธุดงค์ 

          ต่อมาราว พ.ศ. ๒๔๗๔  ชาวไทยมุสลิมซึ่งมีอาชีพทำประมงได้มาตั้งบ้านสร้างเรือนที่บริเวณใกล้ ๆ กับพระสามองค์  แต่ก็ต้องย้ายออกไปอย่างไม่มีสาเหตุ  หลังจากนั้นชาวไทยพุทธซึ่งเห็นพุทธอภินิหารก็พากันสักการะ  และช่วยกันสร้างศาลาขึ้นมาใหม่ ด้วยไม้หลังคามุงจาก และมีพระมาจำพรรษาเช่นเดิม  ต่อมาพระเหล่านั้นไม่สามารถจำพรรษาอยู่ได้โดยไม่ทราบสาเหตุ  จึงต้องกลายเป็นวัดร้างอีกครั้งหนึ่ง  ศาลาที่สร้างก็ผุพังลงไปตามกาลเวลาเหลือไว้แต่พระทั้งสามองค์

          ปี พ.ศ. ๒๔๙๕   มีคนจีนได้มาบนบานให้ลูกชายที่หายไปได้กลับคืนมา  จะสร้างศาลาหลังใหม่ให้  และเมื่อได้สมปรารถนาแล้ว ชาวจีนนั้นก็สร้างศาลาหลังใหม่ด้วยไม้หลุมพอ  หลังคาสังกะสี

          ปี พ.ศ. ๒๕๐๔  เกิดพายุใหญ่พัดศาลานั้นพังลงมา  โดยปลายเสาทั้ง  ๔  ต้น  ล้มลงมาทุบองค์พระทั้งสามจนแตกละเอียด  โดยก่อนเกิดเหตุการณ์ดังกล่าว  ชาวบ้านได้ฝันว่าพระท่านจะไม่อยู่แล้ว  เพราะชาวบ้านไม่เอาใจใส่

          ต่อมา พ.ศ. ๒๕๐๕  นายลอย  เทพไชย  ศึกษาธิการอำเภอเทพา  ได้ชักชวนชาวบ้านบริจาคเงินทอง เพื่อบูรณะพระทั้งสามองค์ใหม่  โดยนำเศษผงองค์พระเดิมที่แตกละเอียดมาบรรจุลงในพระที่สร้างขึ้นใหม่  ซึ่งมีโครงสร้างเป็นเหล็ก และทำขึ้นด้วยคอนกรีต   โดยการปั้นของนายอุดม  มัชฌิมาภิโร  และทาด้วยสีโมเสด  มองดูเหมือนพระเนื้อสามกษัตริย์  พร้อมทั้งสร้างศาลาเป็นที่ประดิษฐานขึ้นอีกครั้ง

ด้วยความศักดิ์สิทธิ์ของพระสามองค์นั้นมีมาก  โดยเฉพาะชาวจีนมีความเชื่อถือมาก  โดยได้มีการบวงสรวงสักการะเป็นประจำทุกปี  ต่อมานายบังยัง แซ่แต้  ได้บริจาคเงินบูรณะตกแต่งใหม่อีกครั้ง  และในสมัยนายจบ  พลฤทธิ์  เป็นศึกษาธิการอำเภอเทพา  ท่านได้สร้าง “พระจีน” พระสำนักวัดสังกะจายอีกรูปหนึ่ง  ประดิษฐานในวิหารเดียวกัน

 พระสามองค์จึงเป็นพระคู่บ้านคู่เมืองของเทพามาจวบถึงทุกวันนี้   ในเดือนเมษายนของทุกปี ประชาชนชาวอำเภอเทพา และอำเภอใกล้เคียงจะร่วมกันสรงน้ำ และเปลี่ยนผ้าให้พระสามองค์เป็นประจำ จนกลายเป็นประเพณี ซึ่งเรียกว่า “ ประเพณีเปลี่ยนผ้าพระสามองค์ ”  ซึ่งจะจัดขึ้นใน  วันที่  ๙ เมษายน ของทุกปี

 เมื่อเดือนเมษายน๒๕๕๓  มีการทำพิธีอัญเชิญหลวงพ่อพระสามองค์  ขึ้นประดิษฐาน ณ วิหารหลังใหม่  และปัจจุบันกำลังปรับปรุงสภาพแวดล้อมรอบวิหาร  โดยบูรณะวิหารหลังเก่า เป็นศูนย์พิพิธภัณฑ์เรียนรู้เชิงประวัติศาสตร์  ปรับปรุงศาลาอเนกประสงค์สำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนา  สถานที่ประดิษฐานพระบรมรูปรัชกาลที่  ๕   และศาลาริมแม่น้ำเทพา

-   หาดสร้อยสวรรค์

หาดสร้อยสวรรค์เป็นหาดทรายมีลักษณะทอดเป็นแนวยาวบริเวณชายฝั่งทะเลอ่าวไทย ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ ๔ ตำบลเทพา  ห่างจากที่ว่าการอำเภอเทพา  ประมาณ  ๑๐  กิโลเมตร  บริเวณชายหาดมีจุดพักริมทาง ซึ่งกรมทางหลวงได้จัดเป็นสวนหย่อมและมีร้านจำหน่ายอาหารไว้บริการนักท่องเที่ยว หาดสร้อยสวรรค์ดังกล่าวอยู่ติดถนนจะนะ – หนองจิก 

-    แพล่องแม่น้ำเทพา

          เป็นการล่องแพแม่น้ำเทพาโดยใช้เรือยนต์ระยะทางประมาณ ๖ กิโลเมตร  จากท่าน้ำบ้านตลาดแขก เขตเทศบาลตำบลเทพา จนถึงปากน้ำเทพา  บรรยากาศชื่นชมธรรมชาติสองฝั่งแม่น้ำ เรียนรู้วิถีชีวิตของชาวบ้าน

รายชื่อแหล่งเรียนรู้และภาคีเครือข่าย

ภูมิปัญญาท้องถิ่น

ผลิตภัณฑ์สินค้า OTOP ในตำบลเทพา
1. ผลิตภัณฑ์จากผ้าปาเต๊ะ
2. กะปิเทพา
3. ไก่ทอดเทพา
4. หมวกกาปิเย๊าะ