ข้าวช่อขิงเป็นพันธุ์ข้าวพื้นเมืองของอำเภอเทพา จังหวัดสงขลา ข้าวชนิดนี้ได้หายไปจากท้องถิ่นเป็นเวลานานทีเดียว เพราะเด็กรุ่นใหม่ไม่รู้จักพันธุ์ข้าวชนิดนี้แล้ว เว้นแต่คนแก่ในท้องถิ่น ลักษณะของข้าวเมื่อสีออกมาแล้วจะมีสีแดงคล้าย ๆข้าวสังหยด(ผู้เขียนยืนยันว่าเขียนไม่ผิดเพราะข้าวสังหยดใช้เขียนอย่างนี้จริง ๆ หากพบที่เขียนโดยมีขอไข่การันต์เป็นความเข้าใจของทางการส่วนกลาง ที่ไม่รู้อะไร ที่เรียกว่าข้าวสังหยด มาจากคำว่าสั่งหยุด เพราะโบราณชาวนาปลูกข้าวชนิดนี้เพื่อเป็นของกำนัลระหว่างเกลอ และปลูกเพื่อให้คนเฒ่าคนแก่ที่เคี้ยวข้าวเล็บนกไม่ไหวทาน แต่ปรากฏว่าเด็กหนุ่มทานแล้วเอร็ดอร่อย จึงทานเอา ๆ จึงต้องสั่งให้หยุดทาน เป็นที่มาของการเรียกขานข้าวสังหยด) ข้าวช่อขิงก็เป็นข้าวสีคล้ายกับข้าวสังหยด กระแสของข้าวเชิงพาณิชย์ทำให้ข้าวช่อขิงหายไปจากท้องนานานทีเดียว ทางวิทยาลัยชุมชนสงขลาได้จัดทำ “โครงการนำพันธุ์ข้าวสู่ท้องนา นำภูมิปัญญากลับคืนสู่ถิ่น” โดยทางวิทยาลัยชุมชนได้ค้นหาพันธุ์ข้าวดั้งเดิมแล้วไปชักชวนกลุ่มสตรีชาวไทยมลายู บ้านพรุชิง ทำการปลูกข้าวพันธุ์ช่อขิง ในนาร้าง ที่บ้านพรุชิง อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา   และในหมู่บ้าน ป่ากอ  หมู่ที่ 5  ตำบลเทพา  อำเภอเทพา  จังหวัดสงขลา โดยได้ผลผลิตออกมา สามารถวางจำหน่ายได้แล้ว(หากแฟนๆบทความสนใจสั่งที่วิทยาลัยชุมชนสงขลา โทร. 074-376667) และในวันที่ 6 มิถุนายน ศกนี้ กลุ่มสตรีผู้ปลูกข้าวช่อขิง ได้รับเชิญจากกรมการข้าว ไปร่วมเข้าเฝ้าสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี ในงานวันข้าวไทย ทางวิทยาลัยชุมชนสงขลาได้นำข้าวช่อขิงบรรจุลงในตะกร้าใบตาลฝีมือนักศึกษาวิทยาลัยชุมชนสงขลาขึ้นทูลเกล้าถวาย สมเด็จพระเทพฯ ในงานด้วย เสียดายว่าในขณะที่เสด็จพระราชดำเนินถึงจุดที่ถวายข้าวช่อขิง ฝนได้ตกลงมาทำให้ไม่ได้กราบบังคมทูลรายละเอียดของข้าวช่อขิงให้ทรงทราบถึงพระเนตรพระกรรณ(ปกติพระองค์ท่านทรงสนพระทัยในข้าวไทยอย่างมาก)  ทางวิทยาลัยชุมชนสงขลาได้ส่งพันธุ์ข้าวช่อขิงไปให้ทางมหาวิทยาลัยมหิดลตรวจสอบคุณค่าทางธาตุอาหารของพันธุ์ข้าวช่อขิง เพราะเท่าที่ตรวจสอบคุณสมบัติเบื้องต้น พบว่าข้าวช่อขิงมีคุณค่าทางธาตุอาหารสูงกว่าข้าวหอมมะลิหลายเท่าตัว

                ข้าวช่อขิงที่เป็นข้าวเกษตรอินทรีย์ 100% เป็นพันธุ์ข้าวดั้งเดิม การสีก็สีข้าวแบบข้าวกล้อง เมื่อหุงออกมาแล้วจะมีกลิ่นหอมเป็นลักษณะเฉพาะตัว ทำเป็นข้าวต้ม โดยหุงพร้อมข้าวช่อลุง(เป็นข้าวพันธุ์พื้นเมืองออกสีขาวปลูกในแถบรอยต่อจังหวัดปัตตานีและสงขลา) และใส่ข้าวสีนิลผสมลงไปหน่อยก็จะอร่อยไปอีกแบบหนึ่ง  หากท่านใดสนใจก็อย่าลืมติดต่อไปที่วิทยาลัยชุมชนสงขลา   กศน.อำเภอเทพา ดูนะครับแต่คงต้องไวสักนิดเพราะข้าวที่ว่านี้ไม่ได้มีมากมาย เป็นการเริ่มต้น และทางวิทยาลับชุมชนสงขลาก็จะพยายามค้นหาพันธุ์ข้าวดั้งเดิมในจังหวัดสงขลาและนำเสนอทางการตลาดในโอกาสต่อ ๆ ไปครับ

ติดต่อได้ที่  นางซิตีฮ่าหวา  อิแอ  โทรศัพท์  08 5654 2961

บันทึกนี้เขียนที่ โดย คนใต้โดยภรรยา

 อ่านต่อได้ที่: https://www.gotoknow.org/posts/553830