ทำความรู้จัก ประโยชน์ของ "มะตูม" ผลไม้ที่มีสรรพคุณทางยา

"มะตูม" ถือเป็นผลไม้สมุนไพรที่น่าสนใจอีกชนิดหนึ่งที่ผู้คนในสมัยนี้มักมองข้าม และกำลังเลือนหายไปจากความทรงจำของผู้บริโภค เชื่อกันว่ามีสรรพคุณทางยาตามตำรับยาอายุรเวท วันนี้เราจึงเอาสรรพคุณดีๆมาฝากกัน

26 มกราคม 2564 "มะตูม" ผลไม้ที่มีต้นกำเนิดมาจากประเทศอินเดีย เป็นพันธุ์ไม้มงคลของศาสนาฮินดู ถือเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ ในบ้านเรามีความเชื่อว่า ใบมะตูม สามารถนำมาใช้ป้องกันภูตผีปิศาจ เสนียดจัญไรได้ด้วย
มะตูม ประกอบด้วยสารสำคัญหลายชนิด เช่น แทนนิน ไกลโคไซด์ เตอร์ปีนอยด์ ฟีนอล และควิโนน ส่วนของราก ใบ และเปลือกของต้นมะตูมนิยมนำมาต้มดื่มเป็นยาได้ ปรากฏการศึกษาทางวิทยาศาสตร์หลายชิ้นในด้านการรักษาโรค

ส่วนต่างๆของ "มะตูม" สามารถนำมารับประทานได้ทั้งแบบสดและแบบแห้ง สามารถนำมาใช้ทำเป็นเครื่องดื่ม ขนมหวาน ใบอ่อนของมะตูมนำมารับประทานเป็นผักสลัด หรือจะนำมาเป็นเครื่องเคียงกับน้ำพริก หรือลาบ

เพจเฟซบุ๊ก "ภูมิภูเบศร ศูนย์การเรียนรู้สมุนไพรและภูมิปัญญาสุขภาพ บางเดชะ" ได้โพสต์ข้อความถึงสรรพคุณของ "มะตูม" มีมากมายถึง 19 ข้อ มีเนื้อหาดังนี้...
## 19 อาการป่วย ที่มะตูมช่วยได้ ##
มะตูม เป็นสมุนไพรที่น่าสนใจในการนำมาประยุกต์ใช้รักษาผู้ป่วยเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ลดไขมันในเลือด และเป็นไปได้ว่าจะช่วยชะลอการเสื่อมของไตในผู้ป่วยเบาหวานได้ด้วย
ประโยชน์เหล่านี้ หลายอย่างสอดคล้องกับการใช้ของหมอยาพื้นบ้าน ซึ่งสามารถนำมาใช้ได้ทันที เมนูอาหารใบมะตูม ชาใบมะตูม จึงควรกลับมาเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตยุคนี้

นี่คือ 19 อาการป่วยที่มะตูมบ้านเราช่วยรักษาได้...
1. ยาคุมเบาหวาน
2. แก้หวัดแก้ไข้
3. ยาแก้หนาวใน
4. ยาดับกลิ่นตัว
5. ใช้รักษาอาการท้องเดิน ท้องร่วง
6. แก้อาการกรดไหลย้อน
7. แก้อาหารไม่ย่อย

8. ยาแก้แพ้ท้อง
9. ยาแก้ร้อนใน
10. แก้คลื่นใส้อาเจียน จากธาตุไม่ปกติ
11. ยาอายุวัฒนะ
12. ใช้เป็นยาบำรุง ทำให้ฉลาด
13. บำรุงกำลัง บำรุงธาตุ
14. เป็นยาปรับธาตุ ในฤดูหนาว

15. ปัสสาวะกะปริดกะปรอย
16. แก้ปัสสาวะขัด
17. ยาแก้เหน็บชา
18. ยารักษาอาการคัน
19. แก้พิษแมงสัตว์กัดต่อย
อย่างไรก็ตามมีข้อควรระวังมะตูมมีผลลดน้ำตาลในเลือด ควรระวังในผู้ป่วยที่เสียงต่อภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือผู้ป่วยเบาหวานที่คุมน้ำตาลได้ดีอยู่แล้ว จากการกินยาลดน้ำตาลในเลือด ไม่แนะนำให้ใช้ในรายที่วางแผนจะมีบุตร ทั้งฝ่ายชายและหญิง
มะตูมมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ Cytochrome P450 ชนิด CYP3A4 และ CYP1A2 ทั้งในส่วนของสารสกัดเมทานอล และสารสำคัญ จึงควรระมัดระวังการใช้ยาในกลุ่มที่ต้องใช้เอนไซม์กลุ่มนี้ ในการกำจัดยาออกจากร่างกาย เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดอันตรกิริยาระหว่างยาและสมุนไพร
ภูมิภูเบศร ขอเป็นส่วนหนึ่ง ในการต่อสู้กับการระบาดของโควิด-19 และเป็นกำลังใจให้คนไทยทุกคน ร่วมฝ่าวิกฤตครั้งนี้ไปด้วยกัน
Cr. โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร
บันทึกของแผ่นดิน ๙ สมุนไพร ในสภาวะ โลกร้อน
โดย.... ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร